Σάββατο 17 Μαΐου 2014

Euroλαγνεία στους σταθμούς του Μετρό

Υπάρχει ένας χάρτης του Μετρό της Αθήνας, στον οποίο οι ονομασίες των σταθμών έχουν μεταφραστεί κατά κυριολεξία στα αγγλικά. Μερικά δεν μου άρεσαν και τόσο, όπως το Mint για το Νομισματοκοπείο ή το Everything Bay για την Πανόρμου. Κάποια άλλα, όμως, ακούγονται πραγματικά αστεία στα αγγλικά:
«Pigeon» (Περιστέρι), «Best View» (Καλλιθέα), «Little Pine Trees» (Πευκάκια). Ή μήπως όχι; 
Ασχολήθηκα με αυτό αφού διάβασα κάποια σχόλια ανθρώπων που κοινοποίησαν στα social media τον χάρτη αυτόν, με λεζάντες του τύπου: «Θέλουμε και Ευρώπη!!», «Ευρωπαίοι για κλάματα» και άλλα τέτοια αστειάκια euroλιγούρηδων. Άλλοι σχολίαζαν τα πολλά ονόματα αγίων που έχουμε (εμείς οι δευτεράντζες), άλλοι έκαναν πλάκα με τους Αμπελοκήπους και τη Νεραντζιώτισσα και άλλοι σχολίαζαν τον "εθνικισμό" μας, εξαιτίας της «Εθνικής Άμυνας».
Για εσάς λοιπόν, αγαπητοί μου, η μίνι έρευνα που ακολουθεί. Δεν είναι πολλά (έχουμε και δουλειές), αλλά βολευτείτε με ό, τι βρέθηκε πρόχειρο στο αρχείο.

Πρώτη στάση, Βρετανία.
Πόση Ευρώπη ακούγεται όταν λες Manchester! Μία λέξη σύνθετη από το κελτικό mamm (λατινιστί mamucium), που σημαίνει ο λόφος που μοιάζει με γυναικείο στήθος και το παλαιοαγγλικό ceaster (= πόλη). Τουτέστιν, η «Βυζολοφόπολις». Πιπεράτο, δεν λέω.

Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Το «ελληνόμετρο» της φαντασίας μας και οι ελληνικές αρετές - Μια αυτοεξέταση με οδηγό τον Αριστοτέλη

Στις καλές εποχές, τότε που το δανεικό χρήμα είχε πλάσει έναν φανταστικό κόσμο, που τον πήραμε για δικό μας δημιούργημα, οι λέξεις "πατρίδα", "έθνος", "ελληνικότητα", είχαν εξαφανιστεί στη διαδρομή Αράχωβα - Μύκονος. Τώρα, που η ονειροφαντασία μας χάθηκε και πάει, ψάχνουμε απεγνωσμένα να εντοπίσουμε τα χνάρια της πραγματικότητας. Στα τυφλά ψάχνουμε και, όταν δεν βρίσκουμε σημείο σταθερό να γαντζωθούμε, καταφεύγουμε στο «ελληνόμετρο».
Και για να παρηγορηθούμε, επικαλούμαστε ένδοξους προγόνους και επινοούμε «ανθέλληνες» εχθρούς που μας κατατρέχουν και προσπαθούν να μας αλλοτριώσουν. Που αν τους εξοντώσουμε, θα λάμψει πάλι η αδαμάντινη ελληνική ψυχή, την οποία "προσπαθούν να απογυμνώσουν, για να μας υποτάξουν". Τι είναι, όμως, αυτό που φοβόμαστε πως θα μας αφαιρέσουν; Ποιες αρετές των λαμπρών προγόνων μας είχαμε τάχα, που τώρα προσπαθούμε να διαφυλάξουμε; Πόσο μοιάζει το δικό μας σύστημα αξιών  με το δικό τους;

Η καρδιά του αρχαίου ελληνικού κόσμου είναι η Αρετή. Η επιδίωξή της ήταν που γέννησε όλα όσα σήμερα θαυμάζουμε: το ελεύθερο πνεύμα, την γενναιότητα στον πόλεμο, την υπεροχή στις τέχνες και στα γράμματα σε καιρό ειρήνης, την οικονομική ανάπτυξη, τη δημοκρατία, τις επιστήμες. Θα ήταν ανοησία να ισχυριστεί κανείς πως όλοι οι αρχαίοι ήταν ενάρετοι. Δεν ήταν, αλλά θαύμαζαν εκείνους που ήταν, γνώριζαν καλά την αξία τους και απέβλεπαν σε αυτούς με δέος! 
Η λέξη «αρετή»  έχει τις ρίζες της στο θέμα του ρήματος αραρίσκω, που σημαίνει ενώνω, συνάπτω, τακτοποιώ. Στα ομηρικά χρόνια ήταν συνώνυμη με την ανδρεία και την υπεροχή. Απλά πράγματα! Όταν όμως η εποχή των βασιλιάδων πέρασε και οι μικροκτηματίες έγιναν ταυτόχρονα εύποροι νοικοκυραίοι και επιχειρηματίες, και στη συνέχεια πολεμιστές που προστάτευαν τον τόπο τους και ενεργοί πολίτες, η αρετή απέκτησε νέο νόημα. Έγινε σύνθετη, όπως και η και η ζωή αυτών των ανθρώπων.
Ποιες ήταν λοιπόν οι αρετές που χαρακτήριζαν τον αξιοθαύμαστο Έλληνα της κλασικής εποχής; Ρώτησα τον Αριστοτέλη και μου είπε!