Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013

Τοπωνύμια - Λευκά και Χιονισμένα


Το χεῖμα, στα αρχαία ελληνικά, είναι το ψύχος, ο παγετός, ο χειμώνας και από αυτή τη λέξη προέρχεται το ρήμα χειμάζω και το ουσιαστικό χειμαδειό (τόπος κατάλληλος να περάσει κάποιος τον χειμώνα). Στα λατινικά hibenatio και στα αγγλικά hibernation (το χειμάζειν).
Hibernia ονόμαζαν οι Ρωμαίοι την Ιρλανδία, δηλαδή "χώρα του χειμώνα". 

Στην ίδια ετυμολογική οικογένεια: ο χείμαρρος (χεῖμα + ροῦς), χιών (χιόνι).
Στην ίδια ετυμολογική οικογένεια βρίσκουμε τα Himalaya, όνομα σύνθετο που σημαίνει "η κατοικία του χιονιού", εκ του hima = χιόνι και alaya = τόπος παραμονής, κατοικία.



Στην περίπτωση των Άλπεων, η θέα του χιονιού αποδίδεται με το επίθετο albus =λευκός (λατ.). Στα αρχαία ελληνικά είναι ἀλφός, από το οποίο προκύπτει το όνομα του ποταμού Αλφειού (άλλη εκδοχή τον συνδέει με το ρήμα ἀλφάνω =κερδίζω, παρέχω), ενώ από το παλαιογερμανικό elbiz, πήρε το όνομά του ο ποταμός Έλβας.
Από το albus πήρε το όνομά του και το όρος Αλβανόν, στην περιοχή που κατοίκησαν οι Ιλλύριοι, τη σημερινή Αλβανία.
Αλβιών και Albion (λατ.) ήταν το όνομα όλης της Βρετανίας αρχικά, για να περιοριστεί στο βασίλειο της Σκωτίας αργότερα. Προφανώς το όνομα είναι εμπνευσμένο από τα κοιτάσματα κιμωλίας στη νότια ακτή του νησιού. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα εξελίχθηκε σε Albany, όνομα που δόθηκε και στην πρωτεύουσα της Ν. Υόρκης.

Από την ίδια ρίζα: ἄλφιτον (κρίθινο αλεύρι), αλφισμός (έλλειψη χρωστικής στο δέρμα) και album (ουδέτερο του επιθ. albus), το οποίο αρχικά αναφερόταν στον λευκό πίνακα, στον οποίο ο πραίτωρ ανέγραφε τα κύρια γεγονότα του έτους και τα διατάγματα. Με τον ίδιο τρόπο σχηματίστηκε και η λέξη λεύκωμα εκ του λευκός.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εδώ υποστηρίζουμε τα ελληνικά γράμματα. Σεβόμαστε τον κώδικα επικοινωνίας του διαδικτύου και δεν "φωνάζουμε" χρησιμοποιώντας κεφαλαία. Είμαστε ευγενικοί και κουβεντιάζουμε πολιτισμένα.