Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013

Ήταν Ιούνιος του 1901…. Η Ισπανία ζει τις συνέπειες της ταπεινωτικής ήττας του 1898, όταν με τη λήξη του αμερικανο-ισπανικού πολέμου, χάνει όλες τις σημαντικές της αποικίες. Οι Ισπανοί βιώνουν μια περίοδο κατάθλιψης, που οδηγεί στην αμφισβήτηση των κατεστημένων αξιών και στην ανάγκη επανακαθορισμού στόχων. Νέες πολιτικές τάσεις εξυμνούν ακραίες αντιλήψεις, δεξιές και αριστερές, ενώ οι διανοούμενοι προσβλέπουν με νοσταλγία στο παρελθόν και αναζητούν τρόπους αναβίωσης της παλιάς δόξας της Ισπανίας, άλλοι επιδιώκοντας την απομάκρυνση από τη μοναρχία κι άλλοι προτείνοντας μια καθαρά απολιτική στάση. Ο κόσμος είναι με το κεφάλι σκυφτό, νιώθει προδομένος και παρά τα οικονομικά οφέλη που προέκυψαν για τη χώρα, τίποτα δεν μπορεί να απαλύνει τα αισθήματα εξευτελισμού. Η μεγάλη τους αυτοκρατορία έχει χαθεί.




Ένας εικοσάχρονος Ισπανός, εγκαταλείπει τη χώρα του και τη βέβαιη ακαδημαϊκή καριέρα στο χώρο των τεχνών, για να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Σε ένα διαμέρισμα που μοιράζεται με έναν άλλο καλλιτέχνη, ζωγραφίζει ακατάπαυστα και ρίχνει πολλά από τα έργα του στη φωτιά όταν τα χρήματα δεν αρκούν για τα έξοδα θέρμανσης. Σε συνθήκες ανέχειας και στέρησης ακόμα βασικών αγαθών, οι πίνακες του είναι ζωηροί, με πλούσιο, σχεδόν αφύσικο χρωματισμό, γεμάτοι ένταση. Ξεπερνώντας τα στερεότυπα του ιμπρεσιονισμού της εποχής, ο νεαρός ζωγράφος τολμά να στρεβλώσει τις μορφές ώστε η εντύπωση να μένει ανεξίτηλη στον θεατή.
Την ίδια διάθεση εκφράζει και με έργα που ακολουθούν την τεχνοτροπία Art Nouveau, στολισμένα με μοτίβα που θυμίζουν γοτθική και ιαπωνική τέχνη και απεικονίζουν επιτηδευμένες, συμβολικές μορφές. Τα αρνητικά συναισθήματα της εθνικής ταπείνωσης και η θλίψη από την αυτοκτονία του στενού του φίλου παραμένουν μακριά από τον καμβά, έξω από τη θεματολογία των έργων του, τα οποία πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά στη γκαλερί Ambroise Vollard, στα τέλη του Ιουνίου του 1901.



Αμέσως μετά την έκθεση, ο κόσμος του νεαρού που «αγαπά το χρώμα για το χρώμα» σκοτεινιάζει. Οι εντυπώσεις του από το πρόσφατο ταξίδι στην πατρίδα του ζωντανεύουν, ο σιωπηλός πόνος ψάχνει διέξοδο και ο νεαρός ζωγράφος εισέρχεται σε μια περίοδο βαθειάς θλίψης. Στους πίνακές του εμφανίζεται ο αυτόχειρας φίλος του, ο Carlos Casagemas σε σκηνές τυφλών, σκελετωμένων, απελπισμένων ανθρώπων. Θα απεικονίσει φτωχές πόρνες και ζητιάνους, ανήμπορες υπάρξεις, όπως λιπόσαρκες μητέρες που κρατούν ή αγκαλιάζουν τα ταλαιπωρημένα παιδιά τους. Ο παλιός πλουμιστός κόσμος δεν υπάρχει πια. Κάθε σκηνή εκτυλίσσεται μέσα σε ένα σκοτεινό μπλε περιβάλλον και η «μπλε περίοδος» του καλλιτέχνη θα διαρκέσει 4 χρόνια.

Ο ζωγράφος θα περάσει πολλές ψυχολογικές διακυμάνσεις, θα πειραματιστεί με κάθε γνωστή τεχνική της εποχής του και θα επινοήσει μια εντελώς νέα τεχνοτροπία, η οποία εμφανίζει τα αντικείμενα από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, συντεθειμένα σε αφηρημένες μορφές, γεννήματα της «ροζ περιόδου» που σηματοδοτεί την έξοδο του καλλιτέχνη στο φως.

Αυτό είναι ένα κομμάτι της ιστορίας του ζωγράφου, ο οποίος δοξάζεται μέχρι σήμερα ως ο «πατέρας» κυβισμού, που επηρέασε καταλυτικά την τέχνη του 20ου αιώνα, εμπνέοντας τα μετέπειτα ρεύματα του φουτουρισμού και εξπρεσιονισμού. Από τη θλιμμένη και καταρρακωμένη Ισπανία των αρχών του αιώνα, ο Pablo Picasso κατέκτησε το Παρίσι, την Ευρώπη και τον κόσμο, υπηρετώντας ως τα 91 του χρόνια ένα «ψέμα που μας κάνει να συνειδητοποιούμε την αλήθεια»: την Τέχνη.



Πίνακες :

Courses de tauraux2 (1900)
Couple de Rastaqoueres (1901)
La vie (1903)
Le Demoiselles d’ Avignion (1907)

(Πρώτη δημοσίευση www.baxalon.gr 5/6/2012)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εδώ υποστηρίζουμε τα ελληνικά γράμματα. Σεβόμαστε τον κώδικα επικοινωνίας του διαδικτύου και δεν "φωνάζουμε" χρησιμοποιώντας κεφαλαία. Είμαστε ευγενικοί και κουβεντιάζουμε πολιτισμένα.